De Essen, Oldenzaal (gestopt)

Over het gebouw

Oppervlakte: 3745m²
Aantal lokalen: 24
Bouwjaar: 1978 – 1985

Type gebouw: stalen dak, ongeïsoleerde betonnen kolommen in de gevel en enkel glas.

Bijzonderheden: In het gebouw bevinden zich twee scholen die onder verschillende besturen vallen: De Esch en De Linde. Het scholencomplex waar deze scholen gebruik van maken heet De Essen. Elke school gebruikt 12 lokalen.

Leerpunt: een goede taakverdeling en exploitatie op basis van leerlingenaantallen is cruciaal voor het slagen van een renovatie.

Over de wijk

De Essen ligt in het noorden van Oldenzaal en is gebouwd in de jaren ‘70-’80. De wijk heeft ongeveer 5000 inwoners en kent veel voorzieningen: winkelcentrum sporthal, huisartsenpraktijk en verschillende basisscholen.

Onderwijsvisie

• De Esch is een katholieke basisschool die de leerling centraal stelt en werkt met ervaringsgericht onderwijs.
• De Linde is een openbare basisschool met twee locaties in Oldenzaal. Ze werken samen met de Universiteit Twente in een promotieonderzoek op het gebied van sociale emotie en cognitieve en creatieve vakken.

Waarom in dit project?

Het pilotproject biedt een kans om een ambitieus en vernieuwend verduurzamingsplan voor een bestaand gebouw te realiseren. Met de verduurzaming van maatschappelijk vastgoed willen de schoolbesturen en gemeente een voorbeeld voor de wijk vormen. De sporthal naast het schoolgebouw wordt ook binnen het pilotproject verduurzaamd. Deze gebouwen vormen het hart van de wijk: veel inwoners van Oldenzaal maken gebruik van de faciliteiten.

De gemeente wil met het pilotproject draagvlak vergroten rondom de thema’s: klimaatadaptatie, energietransitie en circulaire economie . Binnen de Twentse Energie Strategie (TES) draagt het project bij aan kennis over het verduurzamen van maatschappelijk vastgoed. De opgedane kennis en ervaringen worden in samenwerking met de provincie in heel Overijssel gedeeld.

Aanpak en aanpassingen

De financiële dekking van deze pilot in Oldenzaal was niet op orde. Uit doorrekening van de businesscase bleek dat het schoolgebouw na renovatie 30% meer vierkante meters zou hebben dan waarvoor op basis van leerlingaantallen bekostiging was. Grote exploitatierisico’s in combinatie met ontbrekende dekking voor een te verwachten prijsstijging in de markt maakte betrokken partijen duidelijk dat het op dit moment niet verantwoord was om zo’n risicovol project aan te besteden. De partijen besloten het project stop te zetten en geven aan te willen wachten op nieuwbouw.

Het zal nog een aantal jaren duren voordat de school in aanmerking komt voor nieuwbouw. Het IHP moet worden aangepast, er zijn schoolgebouwen met een hogere prioriteit voor nieuwbouw en de gemeente zit krap bij kas als het gaat om onderwijshuisvesting. De gemeente heeft aangegeven dat het subsidiebedrag vanuit het Innovatieprogramma Aardgasvrije en Frisse Scholen voor andere onderwijshuisvesting wordt ingezet.

Konot en Consent laten in de zomer van 2020 het sanitair in het schoolgebouw van De Essen vernieuwen. Ook worden de meest noodzakelijke verbouwingen aan het oude gebouw uitgevoerd. Op die manier ontstaat er een redelijk veilige leeromgeving. Er is veel geld uitgegeven aan advieskosten. Daarnaast waren er al zonnepanelen besteld om mee te kunnen doen aan de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie (SDE). Wat er met de bestelde zonnepanelen gaat gebeuren is nog niet bekend.

Looptijd

Tijdens een startbijeenkomst in januari 2019 bleek dat de plannen in een vergevorderd stadium waren: de gemeente en de schoolbesturen Konot en Consent wilden in de zomer van 2020 beginnen met de verbouwing. Dit project is uiteindelijk niet van start gegaan.

Lessen

Volgens de pilotbegeleider is het mislukken van het project te wijten aan een combinatie van factoren. De belangrijkste factor is dat er door de gemeente en de schoolbesturen geen gezamenlijke bewuste beslissingen zijn genomen. De gemeente heeft zich na het beschikbaar stellen van geld onttrokken aan de verantwoordelijkheid die ze heeft voor onderwijshuisvesting in de gemeente, en de scholen hebben op hun beurt verkeerd ingeschat welke ambities ze voor dat bedrag konden realiseren. Ze raakten verstrikt in goede ideeën en verschillende scenario’s op het gebied van kwaliteitsverbetering, aardgasvrij maken en het inzetten exploitatievoordelen voor de renovatie. Maar de partijen vergaten (gezamenlijk) te kijken naar de haalbaarheid van de exploitatie op basis van de leerlingenprognoses.

Met een goede taakverdeling en het vastleggen van de rollen van de gemeente, schoolbesturen en adviseurs had dit project een grotere kans van slagen gehad. In het vervolg zou besloten moeten worden welke relaties het schoolbestuur wil hebben met de contractpartners. Op basis van die beslissing kan worden bepaald hoe het project wordt aanbesteed.